Terwijl in grote delen van Nederland de nacht plaatsmaakt voor een voortdurende gloed van kunstmatig licht, blijft het Waddengebied een van de weinige plekken waar het nog echt donker wordt. Visit Wadden profileert het gebied dit najaar als het meest vampiervriendelijke stukje van Nederland, om op een speelse manier aandacht te vragen voor een serieus onderwerp: het belang van donkerte voor mens, dier en natuur.

Met haar uitgestrekte landschap en twee officiële Dark Sky Parken (Terschelling en Lauwersmeer) is het Waddengebied een zeldzame plek waar de nacht nog écht nacht is. Hier komen stilte, ruimte en duisternis samen. Dat maakt het landschap niet alleen aantrekkelijk voor nachtwezens, maar voor iedereen die de nacht wil ervaren.

Lichtvervuiling: een groeiend probleem met gevolgen voor mens en natuur

Waar de nacht ooit vanzelfsprekend was, wordt ze nu vaker verdrongen door kunstmatig licht. Dat heeft gevolgen voor zowel dieren als mensen.

Veel dieren zijn 's nachts actief en volledig aangepast aan het leven in het donker. Insecten oriënteren zich op natuurlijk licht, uilen jagen met scherp nachtzicht en vleermuizen gebruiken sonar om hun prooi te vinden. Kunstmatige verlichting verstoort dat natuurlijke ritme: het beperkt het leefgebied, verstoort vliegroutes en kan dieren tijdelijk verblinden.

Maar niet alleen dieren lijden onder het verdwijnen van de nacht. Donkerte is ook voor mensen een basisvoorwaarde voor herstel en welzijn. Onderzoek laat zien dat lichtvervuiling een groeiend en serieus volksgezondheidsprobleem is. Het heeft negatieve effecten op slaap en mentale gezondheid. Een recente studie van Zidarič, Mulej Bratec & Avsec (2024) benadrukt dat te veel kunstlicht onze biologische klok verstoort, het herstelvermogen aantast en kan bijdragen aan stress en vermoeidheid.

"In veel delen van Nederland zorgt verkeerd gerichte verlichting ervoor dat er licht weglekt naar de atmosfeer. Dat noemen we lichtvervuiling – het maakt de nacht lichter en zorgt ervoor dat we minder sterren zien.", zegt Koen van den Driesche van Waddensky. "In het Waddengebied is dat anders. Hier wonen minder mensen, waardoor het nog echt donker is. Hierdoor kun je 's nachts genieten van een indrukwekkende sterrenhemel."

Een knipoog met een serieuze boodschap

De campagne "Het meest vampiervriendelijke stukje van Nederland", gebruikt humor en verbeelding om mensen op een luchtige manier bewust te maken van het belang van donkerte. "Donkerte is niet iets om bang voor te zijn, maar iets om te beleven", zegt Fay de Koning van Visit Wadden. "We nodigen bezoekers uit om de nacht zelf te ervaren, daardoor zien we dat mensen het verhaal en de urgentie ervan veel beter begrijpen. En het ook leuker vinden. Daarom zijn we ook zo blij met alle donkerte-activiteiten die dit najaar worden georganiseerd door ondernemers in het Waddengebied."

De boodschap sluit aan bij het Programma Donkerte van de Wadden, dat zich inzet voor meer bewustzijn over het belang van duisternis en mensen uitnodigt om de nacht zelf te beleven. Het programma heeft ook een inspiratiegids vol nachtactiviteiten ontwikkeld die gratis te downloaden is via

https://www.visitwadden.nl/nl/verhalen/donkerte-van-de-wadden/donkerte